- Jaki był twój pierwszy odruch? - Skrzyżował ramiona na piersi i podniósł brew - Zaatakowałeś. Co wtedy się robi? Broni. Spirala agresji sama się nakręca. Ludzie są za bardzo przyzwyczajeni do mutantów, by postrzegać ich za coś innego. A wystarczy tylko wywiesić białą flagę.
Pokręcił głową z dezaprobatą.
- Nie patrzysz szerzej. Miej otwarty umysł, skoro spacerujesz po powierzchni.

Wiele osób rozpływało się nad pierwszą częścią BioShock. Nie bez powodu, dystopia ta jest tak zgrabnie ujęta, że może pasować zarówna do czasów wydania oryginalnej wersji w 2007 roku, jak i do roku 2022. Bardzo dobrze zagrało tam połączenie tematów transhumanizm, ludzkich słabości i przywar oraz ślepemu podążaniu za technologią.
Ale nie to chciałem poruszyć tym razem, nad tym ludzkie już od lat się rozpływają. Tym razem skupię się na zakończeniu, tylko i wyłącznie. A te wyszły bardzo zgrabnie. I jest to sztuką, wiele filmów, gier i książek cierpi na brak dobrych, mocnych i spójnych rozwiązań całej akcji. Najczęściej wychodzi sztampowo, przewidywalnie lub bez sensu.
Także teges… Spoilery? Och, tak, niczym w F1. To jest to, co tygryski lubią najbardziej. A jak ktoś nie lubi, to ma tutaj ostatni akapit w roli wentyla bezpieczeństwa.

Zacznijmy, tak jak zwykle – od początku. Pierwsza część gry posiada filmów outro dwa. Nooooo… W zasadzie trzy, jednak ten dodatkowy jest wariantem jednego z tych „głównych”. Jedno jest dobre, gdy uratujesz Małe Siostrzyczki, zamiast je „zbierać”. Dajesz im nowe życie, z którego korzystają w pełni, a potem na łożu śmierci odchodzisz w ich otoczeniu. W drugim, tym „z lekka złym”, jak część zabijesz, a część ocalisz, to Tenenbaum wypowie się w gorzkich słowach na twój temat, a maluchy zaatakują jakąś przepływającą obok jednostkę. W tym „najgorszym”, filmik jest ten sam, jednak kobieta wypowiada się na twój w o wiele mniej przyjemny sposób, niż miała w zwyczaju.

A teraz bum! Przeskakujemy na koniec. Zabieramy się za Infinite, a że jest tam mocny wątek podróży w czasie i po alternatywnych światach, to nie czuję się w obowiązku pisania chronologicznie. A co!
Zakończenie mamy jedno, za to mocne. Dla mnie z lekka niespójne, jednak ciężko w pełni ogarnąć tak trudny temat przeskoków czasowych. W telegraficznym skrócie – musimy zabić sami siebie, by nie dopuścić do wszelkich wydarzeń. Ostatecznie wybieramy bycie „tym dobrym”.

Najlepsze zostawiłem na deser. Druga część posiada pewien rozgałęziający się schemat, gdzie mamy dwa różne przerywniki filmowe, podsumowujące naszą całą grę. Pierwszy z nich to los matki Eleanor, kwestia tego, czy ją zabije, czy uratuje. Zależy to od tego, czy zabiliśmy trójkę najważniejszych NPC. Kolejna sekwencja jest zależna od tego, ile z Małych Siostrzyczek uratowaliśmy i czy pozwolimy córce pochłonąć naszego Adama. Tym „najlepszym zakończeniem”, ma być uratowanie wszystkich Siostrzyczek i NPC, dzięki czemu Eleanor ratuje swoją matkę i wchłania naszego Adama, byśmy „trwali przy niej, jako sumienie i pomocnik”.

I właśnie w tym momencie chciałbym się zatrzymać. Czy aby na pewno właśnie T O jest najlepsze zakończenie? Nasza córka twierdzi, że robi to, co robi, bo ją tego nauczyliśmy, gdy przyglądała się naszym czynom. Jednak w tym momencie ona dobrowolnie zgadza się na to, czego tak bardzo nienawidziła przez ostatnie lata. Poddaje się kontroli. Naszej kontroli. Ratuje matkę tylko dlatego, że my okazaliśmy łaskę innym, oznajmia to wprost. Gdy zabijemy jednego z NPC, Eleanora twierdzi, że chce śmierci matki, ale my ją nauczyliśmy przebaczać, przez co nadal ją ratuje. Ona C H C E zabić Lamb. Dopiero w tym złym ją topi i nas oskarża o to, że ją tak wychowaliśmy. Jakby to była nasza wina, że chce pomścić własne krzywdy.
Potem następuje ta druga sekwencja zakończenia, gdy robi krótkie podsumowanie i pochłania naszego Adama, oczywiście tylko za naszą zgodą, gdy nie zerbaliśmy żadnej z Siostrzyczek. Gdy nas wchłonie, jesteśmy jej sumieniem i przewodnikiem trzymający się jej ramienia. Po wchłonięciu więcej niż jednej i ocaleniu więcej niż jednej Siostrzyczki (to złe zakończenie, nie to koszmarne), Eleanora stwierdza, że zrobiliśmy z niej potwora. Oskarża nas o to, jaka S A M A jest. Że zostawiamy ją pełną wątpliwości, nie rozumie, czemu nie chcieliśmy, żeby była taka jak my. Czemu jej nie chcemy K O N T R O L O W A Ć, czemu chcemy jej dać wybór. I skoro musi wybrać, to woli nas zostawić, nie pobierać naszych wspomnień. Tutaj możemy zdecydować, co z tym faktem zrobić. W tym najgorszym zakończeniu oskarży nas o wszystko i nie dam nam prawa wyboru, a my patrzymy, jak dziewczyna ewidentnie pogrąża się w szaleństwie godnym samego Jokera. Wygląda trochę jak zespół stresu pourazowego i ewidentnie chce podpalić cały świat, by pomścić własne krzywdy.

Wszystko rozbija się o jej niewolę, o to, jak Lamb ją kontrolowała na każdym kroku. Dopiero po zapoznaniu się ze wszystkimi filmikami końcowymi, możemy stwierdzić, że… „Najlepsze” zakończenie wcale nie jest najlepszym! Jest to zakończenie, gdy z radością wskakuje w objęcia kolejnego niewolenia, tym razem z naszej strony. Tym najlepszym, z punktu widzenia wolności dziewczyn, powinno być to, gdy zabija matkę. Robi to, bo chce. Bo chce żyć życiem własnym, wolnym i niezależnym. Jednak w chwili refleksji, waha się przed tym, czy nas zebrać. Mówi, że to nasze czyny zrodziły tą wątpliwość, ale podświadomie chyba zdaje sobie sprawę z tego, że wpadnie w pewnego rodzaju syndrom sztokholmski, znowu da się zniewolić. I w tym momencie musimy interweniować. Oddać swe życie i pozostawić córkę samą na świecie, bezbronną i zagubioną. Ale z szansą na własne życie. Nawet jeśli miałoby być paskudne, złe i tragiczne. Będzie to J E J życie, konsekwencje J E J wyborów. Nie będzie czuć nad sobą żadnego „bata” czy innej „smyczy sterującej”. I chociaż wszyscy określają takie zakończenie jako „smutne” (bo fakt, może się łezka w oku zakręcić), to odzyska pełnię wolności, o której marzyła od lat. I właśnie dlatego uważam, że właśnie to zakończenie powinno być określane tym „najlepszym”.

Ale hej, to tylko moje zdanie. A co ja tam wiem, gdy patrzę na świat przez piwne okulary?

//

//

Gry RPG to dość specyficzny gatunek. „Co w tym takiego specyficznego”, zapytacie? Owszem, istnieją jeszcze bardziej specyficzne produkcje przez duże S. Z tymi wszystkimi symulatorami chleba czy kozy na czele, oraz inne równie pokręcone tytuły.

A dlaczego właśnie RPG? Bo rozchodzi się dość szeroko i macza paluchy wszędzie, a ostatnio wciska się w każdą najdrobniejszą dziedzinę branży. Kto by pomyślał, że Wolfenstein może mieć umiejętności postaci? Jednak The New Order ma. Wyścigi sandbox? The Crew lub inna Forza. Nieliniowa fabuła tam, gdzie nijak jej sobie nie wyobrażamy? W zasadzie każda visual novel, która na dobrą sprawę powinna być zamkniętą całością, książką, taką nowelą właśnie. Macki tej mafijnej ośmiornicy sięgają wszędzie, nastał taki moment w twórczości wszystkich studiów, że mechaniki nieraz kojarzące się jako zarezerwowane tylko dla wszelkiej maści RPG, spotykamy na każdym kroku. Kurła, kiedyś to było… Call of Duty 1 czy 2 miało kampanię w singlu z kolejnymi misjami i multika z wyborem pukawek. Tyle. Nie to, co teraz. Ile to ja się nerwów najadłem w takim BF BC2 i BF 3, żeby wreszcie zebrać odpowiednią ilość doświadczenia dla odblokowanie upatrzonej broni… Kiedyś herezja, dzisiaj standard.

Poza samym przenikaniem do innych gatunków, RPG samo także się rozwidla. Od tych najbardziej klasycznych, „analogowych” z serii AD&D, do lepiej już nam znanych cRPG, przechodzące w kolejne etapy ewolucji. Wszakże mamy aRPG z flagowymi tytułami, jak chociażby seria Mass Effect (), hack’n’slash z legendarnym już Diablo, jRPG z równie legendarnym Final Fantasy (swoją drogą, seria w zasadzie nie do ogarnięcia dla osoby mająca mniej niż pół wieku, chociażby przez niedostępność pewnych tytułów), MMORPG pyszniące się głównie za sprawą World of Warcraft, roguelike na przykładzie… Cóż, Rogue. Ale też Dwarf Fortress! Koniecznie na nakładce graficznej, ale jednak.
Są też MUD i SUD, dzisiaj już w zasadzie wymarłe i chyba ostatnimi żywymi skamieniałościami będą już tylko wszelkiej maści gry typu PBF (Wieloświat.pl) i paragrafowe („Wojownik autostrady”, idzie nawet na internecie znaleźć polskie wersje, nie tylko te typowo drukowane, ale też z nakładką mechaniczną, czyli… W zasadzie typowe SUD, a nie taka „klasyczna” paragrafówka. Jednak nie ma to jak ręczne liczenie i przerzucanie kartek!) - więc wybór fani gatunku mają pokaźny.

W sumie, to ja nie o tym chciałem. Pozwólcie, że wskoczymy do pewnego DeLoreana i rozpędzimy się do ponad stu czterdziestu jedne kilometrów na godzinę…

Nie, nie! Nie chodzi mi o Ultimę ani Wizardy! Spokojnie, nie wracamy do ery piksela łupanego. Aż tak daleko nie będziemy grzebać w tym przepastnym worze zwanym „rozrywka”. Przerzucamy pudełka z całą masą odsłon tych dwóch serii, odsuwamy także The Bard’s Tale i Might and Magic (klasyczna wersja, nie nasze ukochane HoMM).

Chciałbym porozmawiać z wami o tej tak zwanej Wielkiej Czwórce cRPG. A konkretnie, to o jednym tytule. Bo o ile do dzisiaj mogą się znaleźć osoby chcące walczyć na gołe klaty w obronie Neverwinter Nights, Icewide Dale czy Baldur’s Gate… To my ze stosu pudełek wyciągnijmy Planescape: Torment.
I nie mówię tu o Enhanced Edition z 2017 roku, o nieeeee… Odpalmy sobie oryginał z 1999!

Ja wiem, że jest wiele bardziej klasycznych produkcji, szerzej znanych czy o klimacie bardziej, hm… Strawnym? Bo mamy Lands of Lore, Eye of the Beholder, serie Fallout i Diablo. Ale tyle się nasłuchałem o Tormencie, że sprawdziłem wreszcie, o co ten cały szum. Bo w tamtych czasach, jakoś mnie te wszystkie gry ominęły. Nie wiem, może musiałem po prostu dojrzeć?

Więc wziąłem do ręki te z górką sto jedenaście centymetrów kwadratowych mocy i siedemset megabajtów potęgi. Wrzuciłem to w napęd (trzy razy, stare, dobre czasy), zainstalowałem, prewencyjnie od razu ustawiłem tryb zgodności i uprawnienia administratora – gramy!
Co ciekawe, z grą spędziłem dobre czterdzieści godzin, o ile nie więcej, a nie uświadczyłem większych błędów, do pulpitu wyrzuciło mnie maksymalnie dwa razy. A przypominam, że grałem na sprzęcie współczesnym, chociaż nie topowym. Win 10 i bebechy ciągnące Wiedźmina 3, Wolfensteina: The New Order, SnowRunnera i Mass Effect Andromeda na najwyższych bez zadyszki.

Muzyka? Oszczędna, włącza się rzadko i niechętnie. Częściej włączają się odgłosy otoczenia. Może tak było, może jest to jakiś błąd związany z odpalaniem gry na zbyt mocnym sprzęcie, różnie to bywa. Akurat jestem z tych, co to na dźwięki nie zwracają uwagi.

Graficznie gra postarzała się okrutnie. Na monitorze 1080p (jeszcze się nie dorobiłem 4K ale spokojnie, przyjdzie tylko zasiłek z MOPSu dla alkoholików i popamiętacie!) grałem w 1280x720. Ząb czasu solidnie nadgryzł to i owo, tutaj coś rozmyte, tam nieostre. Nie spodziewałem się fajerwerków od gry sprzed dwudziestu trzech lat, toteż się nie zawiodłem. A stylistyka ma w sobie coś takiego, że szybko przywykłem.

Mechanicznie także już trąci myszką, jak chcecie zagrać w staroszkolnego cRPG to Baldur’s Gate 3, Pillars of Eternity czy tam inne Tyranny może sobie odpuścić. Tutaj macie faktyczny oldschool, który działa na nowym sprzęcie.
Czy te trochę skostniałe trybiki przeszkadzają? Nie, w końcu trzon jest ten sam od lat powielany w kolejnych grach, przywyknąć łatwo. Po prostu staliśmy się zbyt wygodni.

Ale zajmijmy się tym, co tygryski lubią najbardziej. Tylko z tym, że zamiast brykania, weźmiemy na cel miodek.
F A B U Ł A !

Klisza. Zaczynamy wątek fabularny i dostajemy prosto w pysk kliszą. Uwaga, najlepszy numer świata, chłop przebrany za ba…! A nie, chwila. To nie o to chodziło. Muszę spojrzeć w kajecik, bo podkreśliłem to sobie wężykiem… Aha, jest! Amnezja.
Mamy tu jedną z największych klisz fabularnych – niepamięć głównego bohatera. Trochę się nad tym pastwiłem przy okazji Crying Suns, jednak przyznałem rację scenarzyście, bo koniec końców było to dobrze wyjaśnione. A tutaj? Także pasuje, i powiedziałbym, że jeszcze lepiej! Przełknąłem gorzką pigułę i ruszyłem na wycieczkę. Bo jest co zwiedzać.

Świat przedstawiony jest niesamowity. Klimat jest ciężki, mroczny, bardziej niż w takim S.T.A.L.K.E.R. () i Metro 2033. Wręcz było czuć, jak oblepiał mnie ten brud w trakcie kolejnych spacerów. Nikt tu nie jest do końca normalny, każdy jest szalony na swój sposób. Poznajemy całą masę prywatnych historii, światów, po prostu wszystkiego… To moje pierwsze spotkanie z całym światem Sfer, więc wszystko było dla mnie na swój sposób egzotyczne. A przy tym szalenie interesujące. Wieczna Wojna Krwi, spotkany w barze O, przedstawiający się jako członek tajemniczego Alfabetu (dobra, dobra, cwaniaczki, darujcie sobie żarty o konieczności powrotu do podstawówki i elementarza…) lub palący się wiecznym ogniem Ignus. Sądziłem, że będzie to po prostu element „dekoracji”, a tu proszę, członek drużyny. Trochę mnie to zaskoczyło. No i oczywiście samo Sigil, włącznie z intrygującym przypadkiem Ingressy.

Gra bardzo powoli odsłania nam karty o przeszłości samego Bezimiennego, i chociaż wiele wyjaśnia się już w połowie, no może w trzech czwartych rozgrywki, to tak na dobrą sprawę ostateczne wątki domykają się dosłownie w końcowych dziesięciu minutach.
Ach, nie pozbywajcie się Kuli z brązu, wbrew pozorom nie jest to typowa zapchajdziura ograniczająca mniejsze w naszym małym ekwipunku. Podziękujecie mi później.
I najważniejsza sprawa. Nigdy, przenigdy nie pozbywajcie się Rupieci, zostawcie chociaż jedną sztukę! Przedmioty się nie odnawiają w pojemnikach, ja kiedyś sprzedałem lub po prostu je wyrzuciłem i mało brakło, a pozbyłbym się dobrych czterech godzin gry, bo są ważne w pewnym zadaniu fabularnych i bez tego ani rusz. Na szczęście gdzieś znalazłem skrzynię, którą przeoczyłem i ocaliłem tych kilka godzin gry.

Ostatecznie, czy warto?
Oczywiście, że tak! Używki na naszym internetowym, „strasznie-drogim” bazarku chodzą po dychę plus przesyłka. Na GOG wersja EE jest po siedem dych, na Steam też ale na chwilę obecną jest przecena do dwudziestu pięciu złotych. Czy jest to najlepsza gra, w jaką grałem? Raczej nie. Czy umieszczę ją w swoim TOP 10? Na pewno. Pod samym względem fabularnym, to jest to jedna z lepszych gier, w jakie grałem. I miało zakończenie, które dobrze pasowało do całości, a często jest to trudna sztuka, by nie wypadło w stylu kiepskiego horroru, gdzie każdy umiera, lub hollywoodzkiej superprodukcji, gdzie potem żyli długo i szczęśliwie.

I mała rada na koniec. Spróbujcie grać jako praworządny dobry, nawet wbrew swojej growej naturze. Wyjdzie wam ciekawe porównanie z… Samym sobą. A w zasadzie to z własnym, umęczonym umysłem, który za wszelką cenę stara się nie popaść w szaleństwo.

Ostatnio w ręce wpadł mi pierwszy sezon Sam & Max. Przygodówka dość groteskowa. Cóż, nie przepadam za takim humorem, „Ferdydurke” zmęczyło mnie niesamowicie. A jest ciekawym fakt, iż slapstickowe filmy lubię, jak chociażby genialna seria „Naga broń” czy inny „Ściągany” z Leslie Nilsenem. Jednak jeszcze ciekawsze jest to, że gra faktycznie mi się spodobała.

Humor nie jest nachalny ani głupi, jak filmy pokroju „Poznaj moich Spartan” czy „Igrzyska na kacu”, lubię slapstick, jednak tego już akurat zdzierżyć nie mogłem. Po prostu żenada. Ale cóż, jest to tylko moje zdanie, pewnego starego dziada, który do znudzenia będzie się zachwycać seriami Mass Effect i S.T.A.L.K.E.R.

O czym to ja… A, tak! Humor. Jak już wspomniałem, jest po prostu przyjemnie. Cała ta gra to jeden wielki żart, praktycznie nic nie jest tu chociaż w minimalnym stopniu na poważnie. To nie to samo, co fraszka z Wiedźmina 3 czy jakieś inne pojedyncze żarciki z wielu innych tytułów. Grając w przygody tych antropomorficznych zwierząt, miałem wrażenie, jakbym sam uczestniczył w kolejnym filmie Nielsena, jeden żart za drugim. Do tego, śmieją się tam ze wszystkiego. Politycy, muzycy, celebryci, popkultura, kultura, tradycja, ludzkie słabości i chciwości. Na niczym nie pozostawiają suchej nitki, obrywa się każdemu. Może nie jest to poziom „South Park”, gdzie twórcy naprawdę jadą po bandzie, jednak podejście mają dość swobodne do wszystkiego i się tego nie boją.

Poza oczywistymi żartami słownymi czy sytuacyjnymi, mamy jeszcze dawkę przemocy, jednak jest przekazana w typowy komiksowy sposób (skąd zresztą gra się wywodzi, jednak nie dane mi było tego poznać), przez co nie jest to jakieś specjalnie rażące. Zastanawia mnie tylko ocena PEGI. Postawili jej siódemkę na swojej oficjalnej stronie, chociaż w internecie spotkałem się z dwunastką. I sądzę, że akurat wyższa nota byłaby lepsza, kilka rzeczy dla młodego odbiorcy będą… Cóż, nie w porządku. Ot, chociażby kalendarz w biurze Ochotniczej Policji. Poza typową rolą, wszak kalendarz jaki jest każdy widzi, to na każdy miesiąc przypada inne zdjęcie. Niby nic nadzwyczajnego… Gdyby nie to, że te zdjęcia to „kolekcji rozjechanych zwierzaków”, na które możemy zrobić sobie zbliżenie. No słabo, jak na grę, która jest dopuszczona dla naszych pociech, c’nie? Dopatrzyłem się też kilku żartów z kategorii dwuznacznych.

Nic to, stary dziad musi sobie ponarzekać, a my tu wszyscy pełnoletni i dojrzali. Raczej. W zasadzie. Chyba… Nieważne.

Mechanicznie jest to typowy point&click, tutaj nie odkryli następcy koła. Ale przez to, tytuł cierpi na typowe bolączki swojego gatunku. Chociaż Max w zasadzie nas nie odstępuję, i w każdej chwili możemy go zapytać o radę, to jakieś takie mało radzące są te rady… Kilka razy zdarzyło mi się utknąć, chociaż to najczęściej na ostatnich etapach, o czym za chwilę. Zdarzają się zagadki zbyt absurdalne i abstrakcyjne. Możliwe też po prostu, że mało w życiu spędziłem czasu z przygodówkami, nigdy jakoś specjalnie za nimi nie przepadałem, i po prostu rozwiązania mogą mi być obce, a mimo to klasyczne dla tego gatunku. Nie wiem. A spisałem to wszystko na zasadzie „nie znam się ale się wypowiem”.

Teraz kwestia tego tajemniczego „sezonu”. Instalując grę, dostaje się klienta i wybór sześciu odcinków. Generalnie historie są ze sobą powiązane w sposób luźny, jednak najlepiej grać od pierwszego epizodu do ostatniego, a nie na wyrywki, ponieważ… Na sam koniec każdego pojawia się taki paskudny cliffhanger, najgorszy z możliwych, bo wprowadzony na ostatnie pięć sekund przed napisami końcowymi. Najgorszy możliwy sposób, rodem z najtańszych oper mydlanych. Słabo, Talltale, naprawdę, naprawdę bardzo słabo. Za trzecim razem robi się to po prostu irytujące. I co gorsza, ten cliffhanger jest tylko po to, żeby był, praktycznie nic nowego nie wnosi do kolejnego odcinka.

Pozostaje też kwestia samych odcinków. Pierwsze trzy są naprawdę świetne, dbałość o detale jest wręcz niesamowita. W większości zagranicznych produkcji, gdy mamy jakiś plakat, to jest napisany po angielsku, a postać go po prostu odczyta, i pojawi nam się polskie tłumaczenie. Sam & Max właśnie tym mnie zaskoczyli, a zarazem kupili, że wszystkie plakaty, tabliczki, ulotki, znaki i inne tego typu rzeczy mają polskie napisy. I to nie wrzucone od niechcenia, tylko czcionką dopasowaną do reszty świata przedstawionego. Nie jestem pewien, ale chyba to pierwsza produkcja, w której ja się z tym spotkałem. Za to należy się ogromny plus. A może nawet i dwa mniejsze, malutkie plusiki.

Jednak to wszystko do czasu. Ostatnie trzy odcinki już coraz mniej miały takich detali, częściej się pojawiały błędy, jak podczas dialogu polskie napisy i angielski dubbing, polski dubbing i angielskie napisy, same napisy w dwóch językach bez dźwięku ale z poruszającymi się ustami albo brak tego i tego z jednoczesną mimiką i kątami kamer wskazującymi na istnienie dialogu. Historie już też trochę mniej były porywające, jakby bardziej wymuszone i bez polotu. Ewidentnie studio się spieszyło, zresztą i tak nie dowieźli projektu na czas i go przesunęli, o czym nawet jest żart ukryty w samej grze.

Co do grafiki, to po piętnastu latach nie zachwyca, ale jest kreskówkowa, a nie realistyczna, więc zestarzała się bardzo dobrze, nie bije po oczach. Muzyka także jest przyjemna, taki lekki jazz. Nie słucham tego gatunku, nie moje klimaty, ale brzmienia zostały tak dobrane, że nawet wpadają w ucho.

Na pochwałę zasługuje także rodzimy dubbing, z genialnym Wojciechem Mannem w roli Sama, naszego protagonisty. A te piętrowe przekleństwa, które w zasadzie przekleństwami nie są, w jego wykonaniu brzmią po prostu świetnie. „Na gigantyczne kleksy parującej magmy szturmujące sierociniec!” albo „Najsłodsza matko piekielnych pierepałek pływająca kraulem w karmelu!”, czyż to nie jest genialne?

Cóż, ostatecznie trudno mi to wszystko ocenić. Jakbym miał się zająć tylko pierwszymi trzema odcinkami, to śmiało dałbym 8/10, jednak całościowo zmuszony jestem ocenę zbić do 6+/10. Za duży pośpiech, po prostu. I to widać.

Na koniec, czy warto zagrać? Na naszym największym internetowym straganie płyty chodzą w okolicach 10-15 zł plus przesyłka. Za taką cenę można grze dać szansę.

I pamiętajcie, nigdy nie kupujcie sera szwajcarskiego! Bo po co płacić za same dziury?

Już od jakiegoś czasu staram się wychodzić ze swojej strefy komfortu. Zasmakowałem tego chociażby przy opisie Keepsake prawie sprzed roku (rany, to aż tyle minęło?). Teraz wziąłem się za The Book of Unwritten Tales. Miałem do tego okazję przy zakupie uzupełniającym moją własną kolekcję gier, gdzie najczęściej trzeba na licytacji wygrać zestaw, bo na sztuki najczęściej poszukiwane tytuły są w opłakanym stanie za absurdalną cenę (tak, tak, wiem, Wujek DD jest takim starym prykiem, że wciąż kupuje płyty zamiast kluczy…). Gdy już się pobawiłem z innymi dziełami, mniej lub bardziej przeze mnie poszukiwanymi, przyszła kolej na te, które otrzymałem w ramach „dodatku”.

Pierwsze wrażenie? Średnie, by nie powiedzieć, że kiepskie. Ale nauczony doświadczeniem chociażby z Crying Suns (także opisanego), dałem grze szansę. I całe szczęście!
Intro nie porywa, podobnie jak pierwszy etap. Patrzyłem na wszystko przez pryzmat lat, w końcu to dzieło wypuszczono w 2009 roku, mimo to pierwsze wrażenie robi się tylko raz, a tu nie było kolorowo. Nawet dosłownie, ten poziom miał z kilka kolorów na krzyż. Cały ekran zasłonięty przez czerwoną nogę smoka, do której przymocowano platformę z porwanym archeologiem-goblinem (gremlinem?) Mortimerem MacGuffinem. Na samym początku kierujemy elfką Ivo, która została wysłana z ramienia Aliantów, do powstrzymania Armii Cienia przed uprowadzeniem profesora (jak widać, nie wyszło), a co za tym idzie, potężnego artefaktu, zdolnego zadecydować o losach całego świata. Sztampowo? Owszem. Czy to źle? Nie, ale o tym za chwilę.

Okej, historyjkę z intra i opis pierwszej lokacji już mamy. Co teraz? A jakże, rozgrywka! A co ma takiego charakterystycznego mechanika w przygodówka point&click? Hmmmm…? Tak, tak, dobrze myślicie…! Szukanie pikseli,bum! Nagroda trafia do – a nie, nie stać mnie na nagrody.
O ile początek jest prosty, trzeba podejść do klatki i zamienić kilka zdań z naszym uczonym (szkoda, że nie ma polskiego dubbingu, ale angielski stoi bardzo wysoko a napisy też wyszły w porządku, włącznie z grami słów). Co potem? Dostajemy od niego bat, by za jego pomocą wspiąć się na wyższą platformę i uwolnić nas z łap tych brud… Tych żołnierzy mroku.

I właśnie tutaj trafiamy na pierwszą ścianę. Kilka minut szukałem, jakby tu pchnąć grę do przodu, i już miałem wcisnąć nieśmiertelną kombinację Win+D, by poszukać poradnika na internecie, gdy ostatnim rzutem zacząłem szukać pikseli. Kawałek po kawałku, metodycznie przeczesywałem kursorem ekran, aż ten zmieni ikonkę na interaktywną. Typowa bolączka tych gier tamtych lat, ale cóż, trzeba zagryźć sztuczną szczękę i się z tym pogodzić.

Kiedy wreszcie znalazłem ten punkt, to użyłem na nim bata, gdy zrobić sobie z niego linę na półkę wyżej, i… Główna bohaterka (jedna z czterech grywalnych postaci) zanuciła motyw przewodni z serii filmów o Indianie Jonesie… No poważnie, miernik kiczu wystrzelił poza skalę i zapytał o drogę do Kabaretu Pod Wyrwigroszem.

Przez chwilę brakło mi tchu i się zastanawiałem, czy po prostu po pijaku się nie przesłyszałem. Ale nie, faktycznie tak było. Z grymasem na twarzy kontynuowałem „zabawę” ale jak się okazało, niepotrzebnie bawiłem się w Jima Carrey’a. To nie jest kiczowata gra, tam naprawdę jest humor! I to bardzo dobry! A rzadko mówię coś takiego o grach.

Przejdźmy dalej, zakończyłem pierwszy etap i przeskoczyłem w buty gnoma Wilbura. Zrobiło się, i kolorowo, i ładnie, i zabawnie. To pierwsze wrażenie, dość nieprzyjemne, potrwało może ze dwadzieścia minut. Potem naprawdę wszystko się rozkręca.
I humor to już nie tylko żarty słowne czy sytuacyjne. Często takie subtelne rzeczy, czasem nawet niezauważalne, ale jak już się to wyłapie, to aż człowiek się uśmiechnie pod nosem. Jak chociażby wszystkie rozmowy z dziadkiem Wilbura, oficerem i weteranem wojny (lekko szurniętym, swoją drogą), gdzie za każdym razem kamera jest z dołu, by wyglądał na potężną postać, całe jego metr pięćdziesiąt w kapeluszu i na taborecie. Mała rzecz, a cieszy.

Do tego różny nawiązań do popkultury, filmów, książek, innych gier jest całe mnóstwo. Gagi i zapożyczenia są esencją tej produkcji. I jest to duża zaleta, bo zrobione jest to z wyczuciem, bez takiego przeładowania, które w pewnym momencie zaczęłoby męczyć.

Z ciekawszych żartów - moment, gdy poznajemy dwójkę graczy, wpatrujących się w jakąś dziwaczną maszynę i komentujących swoją grę… Będącą w zasadzie odpowiednikiem Second Life! Ktoś jeszcze pamięta tego dinozaura, hm?

Jak na taką grę, to postaci jest tu wręcz zaskakująco dużo, nie spodziewałem się ich aż takiej liczby. I nie są to zwykłe zapchaj dziury, te NPC faktycznie służą historii i rozgrywce. Nie są swoimi kalkami. W pewnym momencie nawet trafiamy na samą Śmierć! I co najlepsze, dowiadujemy się, iż jest ona z biura innych śmierci, do tego jest świadoma tego, iż to wszystko to tylko gra komputerowa, a że tutaj nikt nie umiera, to popadła w depresję. Siedzi sobie smutna we wraku okrętu na jakichś bagnach, ubrana w szlafrok i kapciuchy w kształcie króliczków, i smutno wzdycha gapiąc się w dal. A my musimy pomóc jej odszukać sens istnienia!

Główne postacie, pomiędzy którymi możemy z czasem przeskakiwać, są dobrze zarysowane. Wilbur to dzieciak, który nasłuchał się starych legend i pragnie przeżywać przygody, niepoprawny optymista ale oddany przyjaciel. Taki duch dziecka, który tkwi w każdym z nas, chociaż czasem skrzętnie ukryty.
Ivo, elfka mająca się za lepszą, a przede wszystkim mądrzejszą, od reszty (typowe, c’nie?) z czasem łagodnieje i przekonuje się do swoich towarzyszy podróży, doceniając taką nietypową kompanię.
Pirat Nathaniel, który na oku ma tylko własny zysk i dbanie wyłącznie o własne cztery litery, z czasem gotów jest oddać swoje życie za paczkę przyjaciół.
No i Zwierzak, który jest… Po prostu sobą. Porozumiewa się bełkotem, który rozumieją nasze postacie ale nie my. Trochę zwariowany, ale w ten pozytywny sposób.

Tutaj mała dygresja, gdy Nathaniel po raz pierwszy spotyka się z Ivo, i razem wyruszają do pewnej świątyni, to czyni jej… Pewne aluzje… Cóż, gra jest PEGI 3 i dzieci pewnie nawet tego nie zauważą, nie rozumiejąc, o co chodzi, ale w pewnym momencie robi się już z lekka obrzydliwie. Ja wiem, ja wiem, jest to tylko sposób na ukazanie postaci, która później przejdzie największą przemianę wewnętrzną z nich wszystkich… Ale jednak trochę przesadzili. I jakbym jako rodzic wyrywkowo zauważył taką scenę, to mocno bym się zastanowił nad tym, czy tej gry nie skonfiskować.

Jak już wspomniałem, clou całej tej przygody to przemiana głównych bohaterów oraz pokazanie siły przyjaźni. Podane to jest na tacy, ale skoro jest to gra dla dzieci, to nie ma się czego tu czepiać.

Główne pytanie: czy warto? Jak dla mnie, to tak. Warto. I to nawet bardzo, szczególnie że nasz polski stragan używek ma to w cenach rzędu czterech złotych plus kurier. Fajne wprowadzenie w świat gier dla młodszych, a starsi docenią żarty i liczne nawiązania do popkultury.
Do tego zakończenie wcale nie jest takie banalne. Znaczy, oczywiście, że później wszyscy żyli długo i szczęśliwie. Ale ostatnia godzina, pokazująca w jaki sposób do tego doprowadzili, bardzo chytrym planem, jest interesująca. Rzadko które zakończenie gier, filmów czy książek faktycznie trzyma się kupy, a tutaj wyszło bardzo dobrze. A przypominam, że jest to produkcja dla dzieci, po którą dorośli raczej nie sięgną.
Koniec końców zaliczyłem tytuł w weekend, tylko że faktycznie siadłem chcąc ją zrobić praktycznie za jednym podejściem. Nie jest długa, ale też nie za krótka, czas wyliczony jest tak akuratnie. Mnie pochłonęła, a rzadko która produkcja to potrafi.

Ach, i najważniejsze. Wyszła druga część ale jeszcze nie miałem tej przyjemności, by ją dostać. Może już niedługo.

Przyznam się bez bicia – nie lubię gier typu indie. Wręcz nie trawię. Nic na to nie poradzę. Śmiało, nazwijcie mnie ignorantem, już tak po prostu mam.

Ale nawet taki ignorant jak ja, jest w stanie docenić perełkę. A jest nią Crying Suns. Tak, odebrałem ją z darmowego rozdawnictwa EGS, mój wewnętrzny Janusz nie popuścił gratisów. I szczerze, to nawet dobrze, że dodaję wszystko jak leci, bo inaczej właśnie takich cudeniek bym nie znalazł. A już na pewno w życiu bym nie zapłacił pełnej ceny ponad siedmiu dych. Co innego teraz, po ukończeniu gry. Byłyby to pieniądze dobrze wydane.

Niemniej, zacznijmy od pierwszego kontaktu. Ściągam, instaluję… Gra ma nieco ponad jeden giga. Pierwsza lampka alarmowa. No nic, darowanemu koniowi nieśli razy kilka, czy jakoś tak. Idziemy w ten biznes. Odpalam, patrzę na menu z kwaśną miną i na sekwencję otwierającą. Pixel art. Ja nie mówię, że jest to paskudztwo. Ale odkąd nastała moda na indyki, to co drugi ma oprawę graficzną składającą się z ośmiu pikseli na krzyż. I nie mówię tu też, że już lepiej, jak cała produkcja składa się z gotowych assetów kupionych na sklepie za kilka eurocentów. Nie popadajmy z jednej skrajności w drugą. Po prostu taki widok już się za bardzo przejadł, był zbyt nadużywany. Trzeba znaleźć jakiś złoty środek, trochę mniej Super Mario Bros., a trochę więcej pierwszej Syberii.

„Grafika nie jest najważniejsza!” od razu będą wszyscy grzmieć. Okej, nie jest. Sam do dzisiaj grywam w takie Alien Nations czy The Wiggles, gdzie ta grafika też nie wygląda dobrze. Ale jeśli gra ma natywnie chodzić w 1080p, a ja na ekranie mam coś, co wygląda jak typowy VGA rozciągnięty do granic możliwości, to mam problem, żeby rozróżnić, co tu się właściwie dzieje. Oj, długo musiałem się przyzwyczajać do interfejsu i całej reszty. Szczególnie, że już animacje przeskakiwania między układami gwiezdnymi oraz walki są w pełnym 3D. Można dostać oczopląsu.

Zmieliłem w ustach precla i przekleństwo, po czym skupiłem się na fabule. I… Dostałem obuchem w łeb. Nie dlatego, że byłem napalony (nie żebym twierdził, że byłem, chodzi mi o tego mema…), tylko przez zawiązanie akcji. Serio, twórcy, serio? AMNEZJA głównego bohatera?! Czy my tego nie widzieliśmy w już, no nie wiem… Jakiejś SETCE innych gier? I na pewno zobaczymy to w kolejnej setce, która jest jeszcze w produkcji! Mamy tu kilka najważniejszych minut, bo w końcu tych pierwszych, które mają mnie przekonać do tego, żebym został z tytułem, zamiast odłożyć go na półkę, a wy mi dajecie taki oklepany początek?

Fakt, jest to potem wyjaśnione fabularnie, skąd ta amnezja. I wytłumaczone bardzo dobrze, nie zaprzeczam. Ale rany, nie robi się czegoś takiego… To jest po prostu złe. Najniższa linia oporu.
Mija kilka pierwszych minut, i w zasadzie jedyne, co wiem, to… Tylko to, że mam tu cholerną pikselozę, przez którą nie wiem, co się dzieje na ekranie i brak jakichkolwiek informacji, przez fabularną amnezję, więc muszę się mocno skupiać na wszystkim dookoła, a grafika mi w tym nie pomaga ani trochę.
Ale nic, zagryzam sztuczną szczękę, bo w moim wieku już zębów się nie uświadczy, i wchodzę w ten świat cały na biało. Z pieluchą.

Z początku bardziej mnie przyciągnęła mechanika. Banalna, typowe papier-kamień-nożyce z kilkoma dodatkami. Bitwy okrętów wyszło dość ciekawie. Nie jestem żadnym tam fanatykiem mechanik w grach, dlatego też nie porwały mnie tytuły pokroju Into The Breach, zachwalanego wszędzie dookoła. Dla mnie mechanika jest zawsze dodatkiem, to fabuła jest trzonem. A tutaj jej nie było – w końcu amnezja. Uznałem po prostu, że trochę się pobawię w dowódcę stateczków w rozgrywkach RTS na głównej mapie turowej i się z grą pożegnam.

I na całe szczęście, tytuł wreszcie zaczął odsłaniać swoje karty. Z rzadka i niechętnie, ale jednak na tyle, bym się faktycznie zainteresował historią. A okazała się niebanalna…

W telegraficznym skrócie – ludzkość już od kilku wieków podbija kosmos, zasiedla planety, które potrafi terraformować. Okręty mogą w szybki sposób przeskakiwać pomiędzy układami gwiezdnymi. Ich większe zgrupowanie określają mianem „folderów”, pomiędzy którymi rozstawione są bramy czasoprzestrzenne, przerzucające nas w mgnieniu oka pomiędzy gigantycznymi odległościami. Do tego posiadamy także roboty, które w zasadzie wyręczają nas już we wszystkim. Zajmują się trudną, ciężka i niebezpieczną pracą. Co w zasadzie byłoby logiczne – kto miałby ochotę ryć w kopalni. Ale ludzie z natury są wygodni. Te roboty, nazywane tutaj OMNI, zajęły się uprawą roli, medycyną, tworzeniem sobie nowych robotów… Praktycznie wszystko robią same, a ludzkość zaczęła zapominać nawet to, w jaki sposób prowadzić farmę. Jak łatwo się domyślić – przy tak wygodnym stylu życia wszystkie bierze w łeb. Nagle, w całym Imperium, w ciągu jednej chwili wszystkie OMNI się wyłączają. Tak po prostu, właśnie sobie pracowały, zajmując się swoimi sprawami, a tu nagle trach! i już nie działają.

Nikt nie wie, o co chodzi. Nie ostrzegły o niczym. Z początku wszyscy sądzą, że to po prostu jakaś globalna aktualizacja, minie godzina czy dwie, włączą się i wrócą do swoich zadań. Dwadzieścia lat temu wszyscy się jeszcze łudzili. Dzisiaj protagonista, admirał Idaho, zostaje wybudzony z jakiegoś rodzaju kriostazy i dostaje polecenie, by odkryć, co się stało i jakoś te OMNI włączyć. Polecenie od OMNI.

Owszem, na samym początku rozmawiamy sobie wesoło z jednym z OMNI, który nam oznajmia, że w tej tajnej bazie są ostatnie działające roboty i uruchomiono przez to protokół awaryjny, ustanowiony lata temu przez samego Imperatora. Cóż poradzić, akurat pamiętamy tyle, że jesteśmy najbardziej zaufanym człowiekiem Słońca Narodu (jakże się wygodnie składa, co…?), także bierzemy jednego z tych OMNI na pokład okrętu, który na nas czekał, wybudzamy resztę naszej załogi, z którą działamy już od lat (także pozbawionej pamięci >tu wstawić żart „przypadek? nie sądzę”<) i wylatujemy w ten ciemny i jakże cichy kosmos. Ach, nie wspomniałem, że łączność też padła? Nawet nie wiemy, czy stolica wciąż działa, czy to atak obcych sił, terrorystów czy zwykła awaria.

Tak sobie przemierzamy całą Drogę Mleczną, rozmawiając z rozpadającymi się okrętami cywilów i bandytów napotkanych po drodze, wyłączającymi się stacjami kosmicznymi i głodującymi koloniami. Nie raz stajemy przed dwuznacznie moralnymi wyborami, rzadko kiedy udaje nam się postąpić słusznie. Do każdego skoku między gwiazdami potrzebujemy paliwa, niezwykle rzadkiego, potrzebnego także cywilom chcącym się ratować. Jeśli im odstąpimy część zapasów, damy im nadzieję i szansę przeżycia. Ale jeśli go nam zabraknie, zawiedziemy, a wtedy Imperium nigdy się nie odbuduje. Z każdą chwilą upewniamy się, że naprawdę tylko my jesteśmy w stanie dotrzeć do stolicy i wyjaśnić, co tu się stało.

Przy każdym kolejnym NPC zyskiwałem nowe tropy, które wzajemnie się wykluczały. Nie będzie zbrodnią, jak od razu wytłumaczę, że nie ma tu kosmitów, tylko i wyłącznie ludzie. Więc musimy rozpatrzeć możliwość „wewnętrznej roboty”. Istnieje tu pewna organizacja, przez władze Imperium uznawane za terrorystów, którzy wierzą OMNI nie są nam wcale potrzebne i powinniśmy się ich pozbyć. Czyżby dopięli swego? Ale mamy też informacje, że w ostatnim czasie najbardziej wpływowe organizacje trochę za bardzo urosły w piórka i zaczęły walczyć o władzę. Dość agresywnie. A może wojsko się zbuntowało i dokonało przewrotu? Albo po prostu faktycznie doszło do najzwyklejszej w świecie awarii i nikt nie jest tego w stanie ogarnąć? Dwadzieścia lat to szmat czasu, pewnie informacje zaczęły się zacierać, niczego nie możemy być pewni.

I do samego końca zmieniałem zdanie co do tego, kto jest odpowiedzialny za to wszystko. Zakończenie jest niesamowite, niebanalne ale spójne i logiczne. W życiu bym się nie domyślił, kto odpowiada za ten bałagan i dlaczego…

A teraz, z uwagi na napis nad drzwiami do mojego studia głoszący „strzeżcie się spoilerów wy, którzy ośmielacie się tu wchodzić”, czujcie się ostrzeżeni.

Spoiler

Polecam dla fabuły. Ograłem wszystko w jakieś piętnaście godzin, na koniec już się faktycznie spiesząc, bo po jakichś dziesięciu godzinach miałem już dość powtarzalnych walk. Musiałem zrobić sobie przerwę. Niestety półroczną, nie mogłem się zabrać do tego znowu, a próbowałem ze dwa razy.
Cóż, trzeba zacisnąć sztuczną szczękę i tyle. Bo dla tej historii warto, naprawdę.

Za dużo pracuję na samodzielne planowanie.

Jako iż minęło trochę czasu, postanowiłem dodać tu swego rodzaju „aktualizację”. Zaliczyłem cztery gry, które pasują do tematu, i przypomniałem sobie o jednej, o której słyszałem i aż zgroza mnie bierze, że kompletnie ją tutaj pominąłem.
Dodam wszystko w tym poście, żeby było wiadomo, jakie tytuły konkretnie mam na myśli, ale bez obaw, pierwszy post także edytuję, by mieć wszystko w całości.

Braid
O tej produkcji zapomniałem. Mea culpa. Nie zagrałem, jednak trochę poszperałem, także od razu przestrzegam przed spoilerami.
Zatem – mamy wręcz do bólu typową platformówkę z historią o mężnym rycerzu w lśniącej zbroi ratującym biedną księżniczkę. W przenośni, oczywiście. Na dole ekranu mamy swoją postać i zagadki zręcznościowo-logiczne do pokonania. U góry widzimy księżniczkę, która została porwana i próbuje nam pomagać, otwierając bramy i tak dalej. A potem następuje koniec gry, ostatni etap, i… Nie, nikt nam się nie rzuca na szyje i nie całuje nas z wdzięcznością. Ponieważ nie jest to koniec. Następuje odwrócenie konwencji. Zamiast biec od lewej do prawej, jak do tej pory, i jak w klasyczny produkcjach, biegniemy na odwrót i odgrywamy wszystko „od tyłu”. Gdzie ze zgrozą zdajemy sobie sprawę, że kobiecina nam nie pomaga, że tak naprawdę te bramy zamyka i ucieka PRZED NAMI, a nie „porywaczem”. Bo to my jesteśmy tym złym, a to tamten ją ratował. Solidny kop w nabiał. Chylę czoła.

Tyranny
Wcześniej już o tym wspomniałem, ale w segmencie „zajawki”. Jakiś czas temu tytuł ograłem i cóż, nagminnie szczęka mi opadała. A przez ostatnie półtorej godziny fabuły, to szczęka opadła mi po cycki, cycki po pępek, pępek po nie powiem co, nie powiem co po kolana, a kolana do podłogi. Chociaż krótsze od Pillars of Eternity tych samych twórców, to jednak Tyranny jest lepiej „zagęszczone” i uderzające w o wiele lepsze tony. Nie mamy tutaj walki wielkich herosów z pradawnym złem i rozmówki z bogami. Bóg jest jeden – Hegemon. I im bardziej lawirujemy pomiędzy frakcjami, próbując nie narobić jeszcze większych szkód, niż i tak wyniknęły z wojny – tym bardziej dochodzimy do wniosku, że ten cały Hegemon wcale nie jest tak bardzo boski, jakby chciał być. Zło spotykamy na każdym kroku i możemy co najwyżej wybierać pomiędzy mniejszym a większym. I z końcem tej historii możemy rzucić wyzwanie Najwyższemu, będąc realną siłą mogącą uzdrowić ten cały chory świat.
A co, jeśli nie podoba wam się mordowanie buntowników? Nie ma sprawy. Możecie niejako „zepsuć” sobie fabułę już na samym początku gry i zamiast podążać ścieżkami podanymi na tacy, to wybieramy tą ukrytą i ramię w ramię z Gwardią wyprzeć Hegemona z regionu. Gra świetna, jedna z moich ulubionych. Kto by pomyślał… W moim wieku to już nie sądziłem, że ktoś da radę stworzyć nowy produkt, który określę tym mianem…

Strubbs the Zombie in Rebel Without a Pulse
O tym też wspominałem ale w wersji pierwotnej. Zagrałem teraz w wersję odświeżoną. Nie jestem zachwycony, szczerze powiedziawszy, miałka rozwałka z elementami komedii. Jasne, to na pewno było zamierzone, bo wyraźnie tu widać, że cały ten kicz był zamierzony i pod tym względem produkcja wypada świetnie. Po prostu ja nie lubię takich gier. Ale z poczucia dziennikarskiego obowiązku ukończyłem. I całe szczęście, że nie trwa ze dwie godziny dłużej, bo byłaby to dla mnie mordęga… Jednak do rzeczy. Zombie, który zachował resztki świadomości, zaczyna terroryzować okolicę, zamieniając zdrowych w trupy własnego pokroju. Jak się powoli okazuje z fabułą, nie robi tego tylko z chęci mordu i potrzeby zjadania mózgów. Napędza go też zemsta… Ale też i miłość! I to ta w najczystszej postaci. Najpierw musiał pokonać włodarzy miasta, którzy przyczynili się do jego zgonu i powrotu z martwych (tworząc przy tym własną armię z obywateli), by dotrzeć do swej ukochanej i zamienić ją w podobną sobie, by w końcu mogli być razem (za jej zgodą, spokojnie). Postąpił niewłaściwie? No mimo wszystko tak. Czy jest czarnym charakterem? Moim zdaniem – nie. Więc kim? Antybohater? Też słabo. Ciężko mi jednoznacznie ocenić elegancika w krawacie. Twórcy pod postacią kiczu przemycili kilka ważnych spraw, wbrew pozorom. Na przekór wszystkiemu – polecam. Ale tylko dla fabuły.

Void Bastards
Ciekawy tytuł. Nowoczesne więzienie, gdzie skazani zostają poddani… Nie wiem dokładnie, co to za cudo. Generalnie chyba chodzi o to, że odciągają z nich całą wodę, zostawiając tylko proszek, i pakują w torebki podobne do paczki chipsów. A po odwrotnym zabiegu zachowują swoją pamięć (w tym „nieprzyjemne” odczucie tego procesu, dwa razy), zdolności i cechy fizyczne. Sterujemy takim więźniem, dostajemy zadanie przemierzania galaktyki wśród gruzów, złomu i porzuconych statków, by wytworzyć kilka przedmiotów. Ciekawa jest tu mechanika – po zgonie nie mamy ekranu wczytywania zapisu, tylko dostajemy nowego więźnia z losowymi umiejętnościami. Za każdym razem dostajemy krótki opis, więc nie mamy wątpliwości, że są to kryminaliści. Najlepsze jest zakończenie, nie spodziewałem się tego. Plusik.

Crying Suns
Ach, deser… O tytule będę musiał napisać coś osobno, zasługuje na to. Nie przybliżę tutaj konkretnie, co stanowi o byciu czarnym charakterem, bo chyba musiałbym opisać calutką fabułę. Jest zagmatwana, jej meandry rozsadzały mi mózg. Powiem tylko, że polecam zagrać. I mieć oczy otwarte na wszystko, ja miałem wątpliwości do samego końca, o co tu tak na dobrą sprawę chodzi. I nie zgadłem. Wszystkie moje podejrzenia co raz rozbijały się o ścianę. Historia jest niebanalna (po banalnym początku, ale to tylko kilkanaście pierwszych minut), spójna i logiczna. Epilog zaś cudowny. Zdradzę tylko tyle, że główny bohater nie jest tym, za kogo sam się uważa i naprawdę jest tym najczarniejszym z najczarniejszych charakterów.